Müslüman ve Hristiyanların Mücadelesine Adanmış Bir Festival; Moros y Cristianos
İspanya'nın Valencia özerk bölgesinde 80'den fazla şehir veya köyde düzenlenen bu festival için Alcoy en meşhur şehir çünkü kutlamaların en büyüğü burada yapılıyor. Yapılış zamanı şehir veya köylere göre çeşitlilik gösteren bu festivalin Alcoy için tarihi 21-24 Nisan tarihleri arası.
Alcoy'dan manzaralar.
Alcoy; yaklaşık 60 bin nüfusa sahip nispeten küçük bir şehir. Valencia'nın 100 km güneyinde yer alıyor ve trenle ulaşım çok rahat. Festival boyunca insan akınına uğrayan şehirde kalacak yer bulmak biraz zor olabilir. Böyle bir durumda yakın yerleşimler olan Alicante veya Benidorm kalacak yer ayarlamak için düşünülebilir. Benim böyle bir derdim olmuyor çünkü ev arkadaşım Celia, Alcoy'lu ve beni bu festivalden haberdar eden ve davet eden o aslında:)
Ev arkadaşım Celia ve arkadaşları ve festivalin resmi içeceği "mentira" :)
Festivalin çıkış noktasını anlatmak için İspanya tarihinden biraz bahsetmek gerek. 711 yılında: Fas'tan Cebelitarık Boğazı'nı geçerek kuzeye doğru ilerleyen Müslümanlar bölgeye hakim olan Vizigotları püskürtür ve başkent Toledo'yu ele geçirir. Bundan sonra, kuzeyden güneye doğru inerek İber yarımadasını tekrar ele geçirmeye çalışan Hristiyanlarla Müslümanlar arasında 700 yıl süren savaşlar yaşanır. 1492'de Hristiyanların Granada şehrini ele geçirmesiyle bölgede tekrar hakimiyet kurarlar ve Müslümanları İber yarımadasından bir daha dönmemek üzere geri püskürtürler.
Bu kısa tarih bilgisi; hem İspanya'nın özellikle güney bölgelerinde bariz görülen Arap kültürü etkisini temellendirmekte hem de bu festivalin nedenini oluşturmakta. Topraklarını geri alan insanların bunu kutlaması...
Festivalin akşam saatleri daha da güzelleşiyor.
Yaklaşık 5000 kişinin yer aldığı bu etkinlikte: "fila" olarak adlandırılan farklı kostümlere sahip 14 tane Müslüman ve 14 tane Hristiyan birim yer alıyor. "Fila" kelime anlamı olarak yan yana sıra demek ki bu yürüyüşün yapıldığı zaman tam olarak anlamını buluyor. Çünkü farklı kostümlü ve kendi küçük bandosu olan birimler kortej sırasında yan yana dizilerek şehri dolaşıyor. Bu grupların önlerinde bir kişi bulunuyor ve Müslüman gruplarda palasını havaya kaldırarak halkı selamlıyor, Hristiyanlarda ise kılıçlar havaya kalkıyor. Ortaçağ esintisi taşıyan Hristiyan kostümler; kürk, metal kasket ve zırhtan oluşurken Müslümanlarda; sarıklar, cübbeler, fesler ve kuşaklar kullanılıyor.
"Fila"ların geçidi.
Festival boyunca trafiğe kapatılan Alcoy'un eski kent merkezi; farklı gösterilerin yapıldığı, farklı müziklerin duyulduğu, 24 saat "yalan"ların içildiği bir şenlik havasına bürünüyor. İspanyolca yalan anlamındaki "mentira"; kahve likörü ve limonlu buz parçalarından yapılan oraya özgü bir içki. Yalan denmesinin sebebi ise tatlı ve içimi kolay olan bu içkinin ertesi gününün o kadar da tatlı geçmemesiymiş. Küçük plastik kovalara doldurulan içki, festivalin resmi içeçeği gibi. Her yerde elinde küçük kovalarla gezen ilginç kostümlü insanlar görmek çok normal.
Çok çeşitli kostümlerden bir örnek.
Merkezde, şehri temsilen kurulan kalede ilk gün Hristiyan bayrağı olan beyaz fon üzerine kırmızı haç dalgalanırken, ikinci gün Müslüman bayrağı olan yeşil fon üzerine beyaz hilal yer alıyor. Son gün Hristiyanların kaleyi Müslümanlardan geri almaları tiyatral olarak gerçekleştiriliyor. Ayrıca festivalin son günü, biri sabahın erken saatinde diğeri akşam olmak üzere iki kere çok gürültü çıkartan silahlarla fila'lar yani tüm birimler şehri dolaşıyor. Birinde uyumaya çalışırken diğerinde yol kenarında kulaklarımı kapatıp ağzımı açmaktan arta kalan zamanlarda fotoğraf çekerek geçiriyorum:)
Elindeki silahlarla şehri dolaşan "fila"lar.
Ciddi bir emeğin ve tabii ki paranın harcandığı bu festival, çok bilinen diğer festivaller kadar büyük çaplı olmasa da görülmeye değer. Ayrıca "düşman" tarafının da kutlamalarda eşit derecede yer alması açısından oldukça ilginç bir festival bence.
İspanyol kültürünün olmazsa olmazlarıdır festivaller. Gerek İspanya'ya yaptığım geziler sürecinde, gerekse orada yaşarken tanıklık ettiğim meşhur veya uluslararası arenada pek de meşhur olmayan festivallere dair gözlemlerime dayalı yazı serisinin zamanla daha da genişlemesini planlıyorum. Şimdilik İspanya'nın meşhur festivali "Las Fallas" ve yereller tarafından çok bilinen "Moros y Cristianos" festivallerine dair detaylı bilgiler yer alıyor.
* Günlerce süren festivallerden birine tanıklık edin ve sabahlara kadar sokaklarda süren şenliğe dahil olun!
"İspanyollar eğlenmeyi çok iyi biliyor!" düşüncesi ben söylemesem de zaten varacağınız sonuç olacaktır:)